Fysiologische veranderingen (hartslag, ademhaling, temperatuur)
[gtranslate]
De fysiologische veranderingen die optreden in het lichaam bij de overgang van leven naar dood zijn significant en omvatten veranderingen in verschillende vitale functies zoals hartslag, ademhaling en lichaamstemperatuur. Hier is een overzicht van deze veranderingen:
1. Hartslag
- Hartstilstand: Bij het stilvallen van het hart stopt de hartslag. Dit kan plaatsvinden als gevolg van een ritmestoornis (zoals een ventriculaire fibrillatie) of als het hart simpelweg ophoudt met kloppen (asystolie). Dit leidt tot een afname van de bloedcirculatie, waardoor organen en weefsels geen zuurstof meer ontvangen.
- Verminderde Hartslag: In de uren vóór de dood kan de hartslag afnemen, onregelmatig worden of verzwakken. Dit kan ook gepaard gaan met aritmieën of een steeds lagere bloeddruk.
2. Ademhaling
- Stoppen van de Ademhaling: De laatste ademhalingen worden vaak gekarakteriseerd door onregelmatig ademhalen en het verhoogd optreden van labored (moeizaam) ademhalen. Uiteindelijk stopt de ademhaling volledig.
- Cheynes-Stokes Ademhaling: Dit is een patroon waarbij de ademhaling varieert in diepte en frequentie, wat vaak voorkomt in de laatste fasen van het leven. Dit kan worden gekarakteriseerd door periodes van diep ademhalen, gevolgd door een geleidelijke afname en dan een periode van ademloze momenten. Onregelmatige ademhaling. Diepte wordt geleidelijk oppervlakkig, waarna een korte adempauze volgt. Vaak te zien bij mensen die op sterven liggen.
3. Lichaamstemperatuur
- Hypothermie: Na de dood begint de lichaamstemperatuur te dalen, een proces dat bekendstaat als postmortale hypothermie. Het lichaam verliest zijn warmte door gebrek aan metabolische activiteit en de werking van thermostatische regulatie.
- Hulp bij Bepaling van het Tijdstip van Dood: Het meten van de lichaamstemperatuur kan helpen bij het inschatten van het tijdstip van overlijden. In forensische situaties wordt dit vaak gebruikt om te helpen bij het reconstructie van gebeurtenissen rond het overlijden.
- Postmortale Veranderingen in het Lijk: Het warmteverlies is een indicatie van de chemische en fysiologische veranderingen die plaatsvinden in het lichaam na de dood, zoals rigor mortis (stijfheid na de dood) en lijkvlekken (hypostatische lividiteit).Stabilisatie van de Temperatuur: De lichaamstemperatuur kan na de dood stabiliseren op een niveau dat ligt rond de omgevingstemperatuur, wat afhankelijk is van de omgeving waarin de persoon zich bevindt.
Na de dood ondergaat het lichaam verschillende veranderingen, waaronder het verlies van warmte. Dit proces is te danken aan een gebrek aan metabolische activiteit en de functieverlies van de thermostatische regulatie. Hieronder wordt dit proces verder toegelicht:Gebrek aan Metabolische Activiteit
- Stoppen van Celmetabolisme: Wanneer een organisme sterft, stopt het metabolisme. Dit betekent dat er geen chemische reacties meer plaatsvinden die normaal gesproken energie genereren voor het lichaam. In levende organismen verbruikt het metabolisme energie om de lichaamstemperatuur te reguleren.
- Afname van Reacties: De afwezigheid van metabolische activiteit leidt tot een aanzienlijke afname van warmteproductie. Levendige cellen produceren warmte als bijproduct van metabolisme, maar na de dood stoppen deze processen, waardoor het lichaam zijn interne temperatuur verliest.
Verlies van Thermostatische Regulatie
- Thermostaat van het Lichaam: In een levend organisme wordt de lichaamstemperatuur gereguleerd door het hypothalamus in de hersenen, dat fungeert als een thermostaat. Het handhaaft een constante temperatuur door middel van verschillende mechanismen, zoals zweten, rillen, en veranderingen in bloedstroom naar de huid.
- Onvermogen tot Regulatie: Na de dood verliest het lichaam de mogelijkheid om deze thermoregulatie uit te voeren. Het centrale zenuwstelsel, verantwoordelijk voor de regeling van de lichaamstemperatuur, stopt met functioneren, wat betekent dat er geen mechanisme meer is om de temperatuur te handhaven of aan te passen.
Postmortale Hypothermie
- Daling van de Lichaamstemperatuur: Na de dood begint de lichaamstemperatuur te dalen door de omgevingstemperatuur. Dit proces kan versneld worden door externe factoren zoals kou, wind of het gebruik van ventilatie. De afkoeling van het lichaam gebeurt doorgaans met een snelheid van ongeveer 1-1,5 graden Celsius per uur, hoewel dit kan variëren.
- Stabilisatie op Omgevingstemperatuur: Uiteindelijk zal de lichaamstemperatuur stabiliseren op de omgevingstemperatuur, aangaande thermodynamische principes van warmteoverdracht (warmte gaat van warme naar koude objecten).
Implicaties van Warmteverlies
Het verlies van warmte na de dood heeft verschillende implicaties, zowel medisch als forensisch:
- Het verlies van warmte na de dood is een gevolg van het stoppen van metabolische activiteit en het verlies van de regulerende functie van de hypothalamus. Dit proces is cruciaal voor het begrijpen van de fysiologische veranderingen die zich na de dood voordoen en speelt een belangrijke rol in medische en forensische contexten.
4. Andere Fysiologische Veranderingen
- Spierontspanning: Na de dood ontspannen de spieren, wat kan leiden tot een schouder- en kaakweerstand. Uiteindelijk kan dit leiden tot een toestand van rigor mortis (stijfheid na de dood), waarbij de spieren zich samentrekken en stijf worden.
- Circulatie van Bloed: Bij het stoppen van de hartslag stopt de bloedcirculatie, wat resulteert in hypoxie (een tekort aan zuurstof) in de organen en weefsels. Dit leidt op zijn beurt tot de dood van cellen (necrose).
- Veranderingen in Huidkleur: Door de verstoring van de bloedsomloop kan de huid een blauwe of grauwe tint krijgen, vooral rond de lippen en ogen. Dit staat bekend als cyanose.
- Lijkvlekken: Na de dood zal het bloed zich ophopen in de laagste delen van het lichaam, wat leidt tot zichtbaar gekleurde plekken op de huid (hypostatische lividiteit).
- Primaire flaccidity (ook wel “primaire flacciditeit” genoemd) is een term die wordt gebruikt in de forensische geneeskunde en de anatomie om de toestand van de spieren in het lichaam onmiddellijk na de dood te beschrijven. Het verwijst naar de verslapping van de skeletspieren als gevolg van het verlies van spieractiviteit en de afwezigheid van elektrische prikkels die normaal gesproken spiercontractie veroorzaken.Kenmerken van primaire flaccidity:
Na de dood stopt de zuurstoftoevoer naar de spiercellen, waardoor ze geen energie kunnen produceren (in de vorm van ATP) die nodig is voor spiercontractie.
Dit leidt tot een verslapping van de spieren.
Primaire flaccidity begint meestal onmiddellijk na de dood en kan enkele uren aanhouden. Dit is in tegenstelling tot “rigor mortis” (lijfstijfheid), dat zich later ontwikkelt binnen enkele uren na de dood, waarbij de spieren stijf worden door de accumulatie van calciumionen.
Bij primaire flaccidity lijken de spieren slap en kunnen de gewrichten nog vrij bewegen, omdat er geen aanzienlijke spanning of stijfheid in de spieren is.
De periode van primaire flaccidity is relatief kort en gaat vaak over in rigor mortis naarmate de tijd verstrijkt. Rigor mortis kan enkele uren tot dagen na de dood aanhouden, afhankelijk van verschillende factoren zoals temperatuur en de fysieke conditie van de overledene.
Primaire flaccidity is belangrijk voor forensische onderzoekers, omdat het kan helpen bij het bepalen van de tijd sinds overlijden en kan bijdragen aan de algemene evaluatie van de doodsoorzaak en omstandigheden. In combinatie met andere post-mortale veranderingen zoals rigor mortis en algor mortis, biedt het waardevolle informatie bij forensisch onderzoek.
De fysieke veranderingen die optreden bij de dood zijn complex en omvatten significante wijzigingen in de hartslag, ademhaling en lichaamstemperatuur, evenals andere symptomen zoals spierontspanning en huidverkleuring. Deze veranderingen zijn cruciaal voor medisch personeel bij het bepalen van het tijdstip van de dood en het begrijpen van het proces van sterven. In het bredere onderzoek naar leven en dood bieden ze waardevolle inzichten in de fysiologie van het menselijk lichaam.
